Artykuły – Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Jastrzębiu-Zdroju

Przewodnik dla uczniów i rodziców

W związku z planowaniem ścieżki edukacyjno-zawodowej po ukończeniu szkoły podstawowej zapraszamy zainteresowanych uczniów z rodzicami na konsultacje i diagnozę zawodoznawczą, w trakcie której uczeń pozna swoje predyspozycje zawodowe oraz osobowościowe.

Krok 1. Poznaję zawody

Ważnym krokiem do podjęcia decyzji zawodowej przez ucznia jest zapoznanie się z zawodami i oferowanymi kierunkami kształcenia. Uczeń, aby podjąć adekwatny do swoich zainteresowań i możliwości wybór zawodu powinien zapoznać się z informacjami o zawodzie zawierającymi następujące dane: zadania i czynności wykonywane na co dzień w pracy, środowisko pracy, wymagania psychologiczne, wymagania fizyczne i zdrowotne, warunki podjęcia pracy w zawodzie. Ważne jest, aby jak najdokładniej poznał podstawę programową kształcenia zawodowego oraz plany nauczania. Podstawa programowa kształcenia zawodowego zawiera ważne informacje, co uczeń z zakresu kompetencji i umiejętności musi umieć po zakończonym cyklu kształcenia. Potwierdzeniem jego umiejętności jest egzamin zawodowy w technikum i szkole branżowej 1 stopnia z zakresu teorii i umiejętności praktycznych. Zdanie takiego egzaminu gwarantuje uczniowi uzyskanie kwalifikacji zawodowych w technikum w postaci tytułu technika a w szkole branżowej tytułu czeladnika, pracownika wykwalifikowanego.

Niezbędnym elementem kształcenia w zawodzie jest sprawdzenie swojego stanu zdrowia i wykluczenie ewentualnych przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu.

Należy pamiętać, że uczeń z przeciwwskazaniami zdrowotnymi do wykonywania zawodu może uzyskać po badaniu psychologiczno–pedagogicznym w Poradni opinię dla kandydata do pierwszej klasy szkoły ponadpodstawowej z przeciwwskazaniami zdrowotnymi do wykonywania zawodu. Opinia ta daje pierwszeństwo przyjęcia ucznia do szkoły ze względu na ograniczenia zdrowotne do wykonywania zawodu.

Istotne jest również, aby pamiętać, że niezbędna w czasie rekrutacji do szkoły branżowej I stopnia jest opinia – zezwolenie na zatrudnienie pracownika młodocianego, który ukończył gimnazjum a nie ukończył 16 roku życia w dniu podjęcia nauki zawodu tj. 1 września danego roku szkolnego. Opina ta jest wymagana podczas podpisania umowy z pracodawcą, gdzie uczeń będzie odbywał praktyczną naukę zawodu.

Uczeń, który zamierza kształcić się w szkole branżowej, w okresie rekrutacji powinien dołączyć do dokumentacji zaświadczenie od lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu.

Powyższe informacje na temat interesującego nas zawodu uzyskamy zapoznając się z opisami:

podstaw programowych kształcenia zawodowego w danym zawodzie,
planów nauczania,
zawodów.

Poniżej prezentujemy fragment podstawy programowej w zawodzie elektryk.

PKZ(E.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego, mechanik motocyklowy, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik urządzeń dźwigowych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik automatyk, technik szerokopasmowej komunikacji elektronicznej

Uczeń:

1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;

2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym;

3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym;

4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ);

5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych;

6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;

7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych;

8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;

9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych;

10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;

13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;

14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych;

15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych;

16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;

17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań

Przykładowy opis zawodu

W celu zdobycia ogólnych informacji o interesujących nas zawodach można skorzystać z opisów zawodów według Polskiej Klasyfikacji Zawodów i Specjalności, które znajdują się na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia w formie wyszukiwarki. Znajdziemy tam opisy zawodów i specjalności funkcjonujące na rynku pracy. Poniżej prezentujemy zawód mechanika samochodowego.

Nazwa:	Mechanik samochodów osobowych
Kod:	723105
Synteza:	Mechanik samochodów osobowych diagnozuje i naprawia podzespoły i zespoły samochodów osobowych oraz obsługuje zgodnie z wymaganiami producenta. Mechanik samochodów osobowych jest zawodem o charakterze usługowym. Celem pracy mechanika jest diagnozowanie oraz naprawa i obsługa samochodów osobowych. Mechanik samochodów osobowych przyjmuje samochody osobowe do naprawy i diagnozuje je, posługując się specjalistycznym sprzętem. Jego obowiązkiem jest zachowanie zasad technologicznych naprawy i obsługi samochodów osobowych zgodnie z wiedzą techniczną i dokumentacją producenta. Mechanik samochodów osobowych odpowiedzialny jest za właściwe wykorzystanie części samochodowych oraz materiałów eksploatacyjnych, jak również odpowiednie zabezpieczenie i segregację zużytych części oraz materiałów eksploatacyjnych przeznaczonych do utylizacji. Mechanik samochodów osobowych powinien umieć diagnozować usterki zespołów samochodów oraz znać metody ich usuwania, korzystając ze źródeł informacji technicznej.
Zadania zawodowe:	· przygotowywanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami BHP, ppoż. i ochrony środowiska, oraz zasadami ergonomii; · przyjmowanie i przygotowywanie samochodów osobowych do diagnostyki; · wykonywanie pomiarów i badań diagnostycznych samochodów osobowych oraz lokalizowanie usterek; · interpretowanie wyników i ocenianie stanu technicznego samochodów osobowych; · dobieranie zakresu oraz metod naprawy samochodów osobowych; · wykonywanie demontażu, przeprowadzanie weryfikacji oraz dobieranie części zamiennych do wymiany; · wymienianie uszkodzonych zespołów i podzespołów samochodów osobowych; · wykonywanie konserwacji zespołów i podzespołów samochodów osobowych; · ocenianie jakości wykonanej naprawy i jej wycena. Zawód mechanik samochodów osobowych można uzyskać na drodze kształcenia rzemieślniczego lub na poziomie szkoły zasadniczej i średniej. Pracodawcy zatrudniają na stanowisku mechanika samochodów osobowych osoby z wykształceniem zawodowym w kierunkach związanych z naprawą samochodów osobowych. Możliwe jest również szkolenie praktyczne (przyuczenie) na stanowisku pracy i zdobywanie doświadczenia w trakcie pracy, zakończone egzaminem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Mechanik powinien brać udział w szkoleniach i kursach organizowanych przez stowarzyszenia i inne organizacje branżowe lub w wyspecjalizowanych szkołach i ośrodkach szkoleniowych.

Aby poszerzyć swoją wiedzę na temat zawodów przydatne jest zapoznanie się z opracowaniem barometru zawodów, który jest jednoroczną prognozą sytuacji w zawodach. Barometr dzieli zawody na trzy grupy: deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe.

Zawody deficytowe to takie, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje – niewielka.

Zawody zrównoważone to takie, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się).

Zawody nadwyżkowe, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców.

Barometr pokazuje zapotrzebowanie na zawody w każdym z powiatów w Polsce. Informacje te dostępne są na stronie internetowej www.barometrzawodow.pl.

Wszystkich zainteresowanych zapraszamy na spotkanie z doradcą zawodowym, po wcześniejszym ustaleniu terminu telefonicznie lub osobiście w sekretariacie Poradni.

Informujemy również, że na spotkanie zgłasza się uczeń z rodzicem (prawnym opiekunem). Uczniowie pełnoletni mogą korzystać z konsultacji i diagnozy bez opieki rodzica.

Serdecznie zapraszamy.

mgr Justyna Namielska- doradca zawodowy

Czy dieta ma wpływa na zachowanie dziecka?

Czy to co zjadają nasze dzieci ma wpływ na to jak się czują, ile mają energii, czy są bardziej skoncentrowane i cierpliwe czy raczej rozkojarzone. Naukowcy mają na to dowody. Liczne badania wskazują na konsekwencje diety dziecka na nastrój i zachowanie i to te pozytywne i negatywne. Nie znaczy to że jeśli dziecko codziennie dostanie jabłko albo banana to będzie bardziej skore do współpracy, albo jeśli przestanie jeść gluten to będzie milsze. Nie działa to w taki sposób, jednak mamy pewność że wpływ diety w całości jest istotny. Żeby zobrazować skalę zjawiska przytoczę niektóre badania naukowe:

– 1999 Overmeyera i Taylora; oraz w 2004 przez Schaba i Trinha. Gdy dzieci spożywają systematycznie takie dodatki żywnościowe jak barwniki czy benzoesan sodu możemy zauważyć u nich nadczynność psychoruchową, impulsywność czy nieuważne zachowania.

– Inne badanie udowadnia konieczność stosowania suplementu diety, jakim są kwasy omega-3 i omega-6 z dodatkiem magnezu i cynku. Te wielonienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu, w tym uwagi i innych umiejętności neuropsychologicznych. Po 12 tygodniach stosowania suplementu u badanych zaobserwowano znaczne zmniejszenie objawów nadpobudliwości.

Żywienie to temat na który każdy z nas coś wie i ma swoje zdanie. Jest też wiele mitów żywieniowych nad którymi się nie zastanawiamy a przyjmujemy do wiadomości „bo tak”. Na przykład „kawa wypłukuje magnez”. „zdrowe dziecko to pulchne dziecko”, „małe dzieci powinny jeść dużo warzyw i owoców bo są pożywne”, „cukier krzepi”. Nawet jeśli część tych mitów jest niegroźnych zupełnie to niektóre mogą okazać się niebezpieczne. Nasza wiedza w tym zakresie w ciągu ostatnich kilku nastu, kilku lat, bardzo ewaluowała. I warto odnieść się do doniesień naukowych aby wykorzystać tę wiedzę, aby wspomóc rozwój dziecka. I tutaj pomocne są zalecenia wydawane dla dzieci przez Instytut Żywienia i Żywności. Zalecenia mają charakter ogólny i niestety mogą mieć zastosowanie w przypadku dzieci zdrowych. Jeśli jednak mamy podejrzenie, że nasze dziecko ma pewne niedobory żywieniowe dietę należy zmodyfikować. Czasami jest konieczność podania dziecku bezpiecznych suplementów diety do czasów uzupełnienia niedoborów. Aby następnie zbilansować tak dietę aby zapobiec w przyszłości pojawieniu się niedoborów. Jednak nie należy tego robi na własną rękę tylko po konsultacji z lekarzem i we współpracy z dietetykiem.

Kluczem do sukcesu jest tutaj świadomość rodziców. Nikt z nas rodziców nie chciałby eksperymentować na własnych dzieciach. A gra toczy się przecież o przyszłość i zdrowie naszego dziecka. Niedobory żywieniowe czy nadmiar substancji szkodliwych w diecie dziecka to nie tylko kwestia samopoczucia ale i zdrowia. Tylko właściwa, zbilansowana dieta, zapewnia dziecku harmonijny rozwój.

6 składników odżywczych, które dobrze wpływają na zachowanie

Oto lista składników odżywczych, które mają pozytywny wpływ na rozwój dzieci:

magnez – badania wykazały, że poprawia koncentrację i wycisza, zmniejsza nadwrażliwość układu nerwowego
cynk – niedobór cynku może wpływać na funkcje poznawcze u dzieci, zmniejszając aktywność dziecka, zaburzając pamięć i zdolność uczenia się oraz sprzyjając zachowaniom emocjonalnym. Są dowody na to, że suplementacja cynku u dzieci z ADHD miała korzystny wpływ na ich zachowania społeczne i koncentrację.
Omega-3 – potrzebne do prawidłowego rozwoju mózgu. Badania wykazały, że suplementacja kwasów Omega-3 poprawia koncentrację, zdolności uczenia się (w tym umiejętność czytania i mówienia) i ogranicza zaburzenia zachowania. W połączeniu z cynkiem i magnezem zmniejszały impulsywność, emocjonalne zachowania i problemy z koncentracją u dzieci z ADHD
Witamina D – oprócz wielu korzyści zdrowotnych, witamina D pozytywnie wpływa na koncentrację i funkcjonowanie mózgu. Poprawia nastrój, sen i korzystnie wpływa na poziom energii dziecka
Witamina B – naukowcy odkryli, że dzieci, które mają za niski poziom witaminy B6 częściej mają problemy z nauką i zachowaniem: są drażliwe, mają gorsze samopoczucie i kłopoty ze skupieniem. Z kolei niedobór witaminy B12 objawia się m.in. zmęczeniem, nadmierną nerwowością, problemami z pamięcią i depresję.
Żelazo – niedobór żelaza prowadzi do zaburzeń zachowania u dzieci (ospałość, pogorszenie interakcji społecznych i koncentracji). Żelazo poprawia nastrój, funkcje poznawcze i umiejętność skupienia się.

Jak widać wymienione składniki odżywcze mają istotny wpływa na zachowanie dziecka. Ale niedobory mogą dotyczyć też innych miko i makro elementów, witamin. W naszym kraju raczej do rzadkości należą niedobory energetyczne (problem taki może towarzyszyć np. diagnozie dobrze znanej psychologom jadłowstręt psychiczny). U dzieci jeśli występują niedobory energetyczne to w wyniku np. przebytej operacji i konieczności czasowej zmiany systemu żywienia. Niedobory żywieniowe w dzisiejszych czasach mają charakter bardziej subtelny. I tylko naprawdę gruntowna znajomość objawów konkretnego niedoboru daje nam możliwość wywnioskowania o jaki składnik diety może chodzić. Ponieważ wiele objawów ma charakter niespecyficzny np. zmęczenie, bóle głowy, senność. A inne są typowe dla danego składnika odżywczego jak np. pewnego rodzaju niedokrwistość w wyniku niedoboru witaminy B12. Oczywiści nadmiar też często bywa szkodliwy. A w przypadku niektórych witamin wręcz toksyczny. Wszystko to wskazuje jak dużą wagę należy przywiązywać do naszej codziennej czynności jaką jest jedzenie.

Dodatki do żywności

Oddzielnym problemem jest spożywanie dodatków do żywności. Wiele z nich ma szkodliwy wpływa na organizm szczególnie dziecka. Pierwszy jaki nasuwa się przykład składnika jednego z najczęstszych stosowanych i potencjalnie najbardziej szkodliwych dodatków do naszej żywności to glutaminian sodu (MSG). Związek ten chemiczny sprawia, że tanie jedzenie, które w innym razie byłoby pozbawione smaku, staje się smaczne. To samo dotyczy posiłków zawierających małe ilości tłuszczów lub beztłuszczowych, w których odtłuszczenie pozostawia lukę smakową, jaką doskonale wypełnia MSG. W pożywieniu występuje co prawda jedynie w bardzo niewielkim stężeniu, jednak przemysłowo produkowany jako tanie źródło smaku sprawia, że nasza dieta zawiera duże jego ilości. Badania wykazują, iż jest „głównym pobudzającym neuroprzekaźnikiem w mózgu”. Mechanizm jego toksycznego oddziaływania na mózg nie jest jeszcze dobrze poznany. Dostaje się do krwiobiegu i przekracza barierę krew-mózg. Docierając do receptorów glutaminianu w mózgu, substancja ta zaczyna działać jak neurotoksyna, nadmiernie stymulując mózg i doprowadzając ostatecznie do spalania się przeciążonych neuronów, czego skutkiem jest uszkodzenie, a nawet śmierć komórek. Toksyczność MSG może wywoływać nie tylko uszkodzenia mózgu i choroby neurodegeneracyjne, ale również zaburzenia endokrynologiczne, zespół jelita nadwrażliwego, przybieranie na wadze, problemy z płodnością, zaburzenia zachowania i nowotwory.

Dieta – dlaczego to taki problem

Dlaczego nasza dieta to teraz tak skomplikowany temat. Nasze babcie nie miały tylu wątpliwości, a ich menu nie było tak bogate. Dostępność do szerokiego wachlarza produktów wydaje się bogactwem a zarazem utrudnieniem. Jak wybrać model żywienia odpowiedni dla naszego dziecka. A może rozwiązaniem jest dieta alternatywna: np. weganizam, bezgluten? O różnych tych formach żywienia naszym babciom się nawet nie śniło. „Formę diety” determinowała dostępność danego produktu, a więc i sezonowość. Życie zgodnie z prawami natury, bez ingerencji i modyfikacji umożliwiało czerpanie z produktów takich jak natura chciała. Dzisiejsze eksperymenty z urozmaicaniem smaków związane czy to ze sztucznymi dodatkami do żywności czy dostępnością do towarów eksportowych zaskutkowało tym, iż stosunkowo w krótkim czasie człowiek zatracił kontakt ze swoimi naturalnymi mechanizmami głodu i sytości. Optymistyczne są jednak wyniki badania preferencji żywieniowych niemowląt. Okazuje się, iż w sytuacji możliwości wyboru wybierają one te produkty, który zaspokajają ich zapotrzebowanie energetyczne i substancji odżywczy, zapobiegając niedoborom. I dzieje się tak do momentu aż nie zaproponuje się im żywności przetworzonej. Na szczęście wciąż mamy wybór. My jako rodzice decydujemy co nasze dziecko je i w jaki sposób. To my jako pierwsi kształtujemy nawyki żywieniowe. Wprowadzamy w świat nowych smaków i możemy zaopatrzeć dziecko w drogowskazy. I niech nie będzie wymówką, że nie mam wpływu na preferencje dziecka, nie wyeliminuje reklamy, a moje starsze dziecko je poza domem. W dzisiejszych czasach jedzenie traktujemy jako oczywistość, nie przywiązując do niego zbyt dużej wagi. Dodatkowo obciążając je złożonymi problemami psychologicznymi i emocjonalnymi. A trudno byłoby wskazać funkcję biologiczną bardziej niezbędną do życia niż jedzenie. Oddychanie przychodzi nam odruchowo, podobnie jak sen. Lecz jedzenie wymaga z naszej strony świadomego zaangażowania. Kiedy „uważne jedzenie” stanie się nieodłączną częścią naszego życia, skorzystamy na tym na wiele sposobów, a przede wszystkim odnajdziemy równowagę i satysfakcję z jedzenia.

Autor artykułu:

mgr Bogumiła Białończyk – psycholog, psychoterapeuta, dietetyk.

Literatura:

„Ukryte toksyny. Żywność która truje” Mike Adams Esprit 2016
„Moje dziecko nie chce jeść” Poradnik nie tylko dla rodziców niejadków. Carlos Gonzalez Warszawa 2015
„Mindfulness. Uważność w jedzeniu. Odkryj zdrowy i radosny związek z jedzeniem!” Dr Jan Chozen Bays Amber Warszawa 2015
http://dziecisawazne.pl/dieta-i-nadpobudliwosc-dzieci-analiza-badan/nadpobudliwości i deficytu uwagi, jak i impulsywności.

Wnioski końcowe badań dotyczących korzystania przez dzieci ze współczesnych technologii informacyjnych

Jako powszechne zjawisko w ankietowanych grupach należy uznać: posiadanie przez większość dzieci własnego telefonu oraz codzienne korzystanie przez dziecko z komputera.
Na obniżenie wiarygodności odpowiedzi udzielanych przez rodziców wpływają liczne niespójności w ich wypowiedziach (część odpowiedzi się wyklucza). Również brak odpowiedzi na niektóre pytania przez dużą grupę ankietowanych ( np. pyt. dotyczące korzystania przez dziecko z komputera w godzinach nocnych) daje podstawy do postawienia hipotezy, że udzielane odpowiedzi nie do końca przedstawiają realny sposób w jaki dziecko korzysta z wyżej wymienionych technologii oraz w jaki sposób reagują zwykle rodzice.
Biorąc pod uwagę powszechną dostępność w domu komputera (co najmniej 1 zadeklarowała większość ankietowanych) i telefonu można również przyjąć założenie, że osoby dorosłe również korzystają z tych urządzeń.
Nawiązując do badań takich badaczy jak Cole, Suman, Schramm, Lunn i Aquino (2004) można przyłączyć się do ich hipotez mówiących o tym, że internauci nie są świadomi tego, jak Internet wpływa na ich życie– albo też nie chcą się do tego przyznać.
Jak wykazują badania, ludzie rzadko przyznają się do tego, że coś negatywnie wpływa na ich funkcjonowanie. Jeśli respondenci przyznaliby, że Internet ma negatywny wpływ na ich funkcjonowanie , mogłoby to zagrażać ich samoocenie. Warto tu wspomnieć o badaniach nad wpływem telewizji, z których wynika, że respondenci uważają, iż telewizja działa na innych, ale nie na nich – zjawisko to nazwano efektem trzeciej osoby (Skarżyńska, 2002). Można także przywołać mechanizm samooszukiwania się, który polega na zniekształcaniu, na przykład, oceny w celu ochrony przed negatywnymi emocjami (Tyszka, 1999).

Poniżej zamieszczamy bardziej szczegółową analizę wyników ankiet (osobno dla ankiet przeprowadzonych na terenie szkół/ osobno dla tych wykonanych w Poradni).

Analiza wyników:

Ankiety przeprowadzone na terenie szkół:

Przeważająca grupa ankietowanych dotyczy uczniów w wieku 16- 18 r.ż. ( ponad połowa)
Najczęściej w rodzinie występuje 1 komputer/ laptop
2/3 uczniów codziennie korzysta z komputera
Czas spędzany najczęściej na komputerze to od 2- 3 godz. dziennie
Uczniowie najczęściej korzystają: 1.) komunikatory 2.) przydatne informacje 3.) filmiki
Ponad połowa rodziców deklaruje, że dziecko rzadko korzysta z komputera po godz. 22.00
Tylko 33 rodziców na 70 ankietowanych zaznaczyło odpowiedzi dotyczące korzystania przez dziecko z komputera w godzinach nocnych
Ponad połowa rodziców zauważa, że jest w stanie kontrolować sposób korzystania z komputera w sposób częściowy
Ponad połowa rodziców dostrzega pozytywny wpływ technologii informacyjnych na dziecko ( bezpieczny/służy rozwojowi)
Ponad połowa rodziców informuje , że dzieci dostosowują się do ustaleń co do czasu i sposobu korzystania z technologii informacyjnych
Większość rodziców wskazuje na dobrą współpracę z dzieckiem jako sposób na nadzorowanie jego aktywności
Prawie wszyscy uczniowie posiadają własny telefon
Prawie 1/3 uczniów korzysta z komputera tak jak chce, bez ograniczeń
Ponad połowa ankietowanych zaznacza, że korzystanie z dostępnych technologii ułatwia codzienne życie, obowiązki
Szczegółowa analiza ankiet wykazała liczne niespójności w odpowiedziach zaznaczanych przez rodziców ( np. nie są w stanie kontrolować dziecka i korzysta w sposób bezpieczny/ czas spędzany na komputerze ok. 5 godz. i służy rozwojowi)

Ankiety przeprowadzone na terenie Poradni:

Przeważająca grupa rodziców ( 2/3) , która wypełniła anonimowe ankiety w Poradni miała dzieci w okresie dojrzewania ( od 12- 16 lat )
W większości przypadków (ok. połowa ankietowanych ) rodzice deklarowali posiadanie w domu 1 komputera/ laptopa
Codzienne korzystanie przez dziecko z dostępnych technologii informacyjnych zaznaczyła przeważająca większość rodziców
Największa grupa dzieci korzysta z komputera od 1-2 godzin dziennie
Popularne sposoby wykorzystywania czasu na komputerze to: 1.) gry i filmiki 2.) komunikatory 3.) przydatne informacje
Rodzice informują , że dzieci zwykle nie korzystają z komputera po godzinie 22
Duża grupa ( 1/3 ankietowanych) rodziców nie określiła jednak stanowiska dotyczącego korzystania przez dziecko z komputera w godzinach nocnych
Większość rodziców stara się nadzorować czas spędzany przez dziecko na komputerze w stopniu umożliwiającym częściową kontrolę
Spora grupa rodziców ( 1/3 ankietowanych) postrzega sposób korzystania z komputera jako zagrażający
Ponad 1/3 rodziców uważa, że dziecko przestrzega ustaleń dotyczących czasu korzystania z dostępnych technologii
Połowa rodziców wskazuje na dobrą współpracę z dzieckiem jako sposób nadzorowania czasu na komputerze
2/3 dzieci posiada własny telefon
Około 1/3 rodziców dostrzega małą skuteczność swojego nadzoru nad komputerem
Połowa rodziców uważa, że sposób korzystania z dostępnych technologii stwarza dodatkowe problemy
Szczegółowa analiza ankiet wskazuje na liczne niespójności w wielu wypowiedziach rodziców ( np. uważają, że nadzorują skutecznie, ale dostrzegają problem uzależnienia/ określają korzystanie z komputera jako bezpieczne i zaznaczają, że dziecko korzysta z komputera bez ograniczeń czasowych/ dobra współpraca z dzieckiem i nieskuteczny sposób nadzoru ze strony rodzica )

Opracowanie: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Jastrzębie- Zdrój
mgr Aneta Ząbczyńska

Jak wychować dziecko uzależnione od komputera i innych technologii współczesnych?
Instrukcja użytkowania dla rodzica „z przymrużeniem oka”.
ANTYZASADY

1. Pracuj dużo, wracaj późno do domu. Bądź często zmęczony/a, zestresowany/a, zapracowany/a.
2. Odpoczywaj najczęściej przy komputerze.
3. Zadbaj o czas dla siebie pozwalając dziecku na spędzanie czasu przy komputerze.
4. Ignoruj niewłaściwe zachowanie dziecka, w szczególności w reakcji na polecenie odejścia od komputera.
5. Pozwól dziecku rozgrywać do końca rozgrywki internetowe, wierząc, że nie wolno mu przerwać w ważnych momentach.
6. Ciesz się ciszą i spokojem oraz brakiem pytań ze strony dziecka, kiedy korzysta
z komputera.
7. Reaguj emocjonalnie, kiedy dziecko narusza wasze ustalenia, a następnie pozwól mu na to.
8. Oskarżaj dziecko o złe zachowania, przypisz mu różne wady i etykiety „leniwy”, „głupek”, „łobuz”.
9. Odnoś się do dziecka wulgarnie, szczególnie w odwecie za jego złe zachowanie.
10. Nie obawiaj się skorzystać ze swojej siły i przewagi, aby osiągnąć to czego chcesz.
11. Zapomnij o swoich ustaleniach. Nie zwracaj uwagi, gdy następnym razem dziecko ponownie nie posłucha.
12. Wypytuj o szkołę i problemy zamiast dać dziecku przestrzeń do mówienia o sobie.
13. Rozmawiaj tylko o problemach, zadaniach, obowiązkach.
14. Zacznij dzień od negatywnych uwag i komentarzy.
15. Nie wierz, że twoje dziecko może dobrze się zachowywać. Znajdź powód, aby coś mu wytknąć.
16. Kłóć się przy dziecku.
17. Daj przykład jak nie odpuszczać swojego zdania i nie uwzględniać racji drugiej osoby.
18. Oceniaj, nie staraj się zrozumieć.
19. Pozwól dziecku na zasypianie z telefonem.
20. Wstaw do pokoju dziecka jego własny komputer/laptop. Nie będzie ci przeszkadzało, kiedy pójdziesz spać.

ANTYZASADY, czyli jak wychować dziecko „antysocjalne”
(zaburzenia zachowania):

1. Od początku nie interesuj się szczególnie potrzebami ani uczuciami dziecka.
2. Prowadź życie chaotyczne, zmieniaj zasady, którymi się kierujesz.
3. Przykładaj duże znaczenie do sfery materialnej, ignoruj inne wartości.
4. Unikaj szczerej rozmowy z dzieckiem.
5. Nie rozmawiaj na ważne dla dziecka tematy.
6. Ograniczaj się do podstawowej wiedzy na temat dziecka: ”Jak było w szkole?”
7. Koncentruj się na własnych sprawach.
8. Postępuj niekonsekwentnie.
9. Nie stawiaj wyraźnych granic (unikniesz wysiłku, na wypadek, gdyby dziecko chciało je przekroczyć).
10. Zrezygnuj z prób współpracy z matką/ojcem dziecka – kieruj się tylko własnym zdaniem w sprawach wychowawczych.
11. Wybierz rolę dobrego/złego rodzica – rozpieszczaj lub nadmiernie wymagaj i karz.
12. Nie oczekuj pomocy w domu – sam/sama zrobisz wszystko jak należy.
13. Koncentruj się na wadach dziecka i obwiniaj je za złe zachowanie.
14. Daj przykład unikania odpowiedzialności w sporach dorosłych poprzez obwinianie drugiej strony.
15. Pozwól dziecku na dokonywanie samodzielnych wyborów w sprawach towarzystwa, środków psychoaktywnych, szkoły, seksu.
16. Pokaż dziecku, że nie warto się zmieniać ani pracować nad rozwiązaniem.
17. Prezentuj postawę „bezradności wychowawczej”- pod żadnym pozorem nie rozwijaj kompetencji rodzicielskich!
18. Omijaj szerokim łukiem osoby (wychowawca, pedagog, psycholog), miejsca (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna), warsztaty (Szkoła dla rodziców), które mogą przynieść ryzyko zmiany.
19. Zadbaj o właściwe sąsiedztwo – osoby z problemami, naruszające zasady życia społecznego, uzależnione. Nie trać z nimi kontaktu.
20. Uwierz, że nie jest możliwe znalezienie lepszej pracy i jesteś skazany/skazana na życie w biedzie i długach.
21. Przyjmij, że kurator i komornik to twoja bliska rodzina, która nigdy cie nie opuści.
22. Uznaj, że masz przechlapane, ponieważ: urodziłeś się w złej rodzinie/złym miejscu/ w złym czasie* (* zakreśl właściwą odpowiedź) w związku z czym niczego w życiu nie możesz już zmienić.

UWAGA!
Dla zainteresowanych poniżej

PROGRAM NAPRAWCZY.

Opracowanie powstało na bazie codziennych doświadczeń pracowników Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Jastrzębiu – Zdroju.

PROGRAM NAPRAWCZY 1 – technologie informacyjne.
Instrukcja dla rodzica:

1. Zadbaj o swoje potrzeby. Kiedy będziesz wypoczęty/ta, zadowolony/na więcej zaofiarujesz swojemu dziecku.
2. Pokaż dziecku różne, zdrowe sposoby spędzania czasu.
3. Zadbaj o czas dla siebie, ustalając jednocześnie rozsądny czas dla dziecka przy komputerze.
4. Ustal konsekwencje niewłaściwych zachowań dziecka (nie tylko dotyczące korzystania z komputera) i wprowadź je w życie.
5. Pomóż dziecku zakończyć sesję gry na komputerze poprzez konsekwentne odniesienie się do ustaleń. Bądź dla dziecka ostoją stabilnych zasad.
6. Ciesz się pytaniami dziecka i jego ciekawością poznawczą w czasie wolnym od korzystania z technologii informacyjnych.
7. Ze spokojną stanowczością pomóż dziecku zrealizować wspólne ustalenia dotyczące korzystania z komputera.
8. Wskaż niewłaściwe zachowanie dziecka i jego skutki dla waszej relacji (np. przykrość, utrata zaufania) oraz powiedz jakiej konkretnie poprawy oczekujesz.
9. Powiedz dziecku o swoich emocjach w odpowiedzi na jego zachowanie („Kiedy po raz kolejny nie wykonujesz tego na co się umówiliśmy zaczynam tracić cierpliwość”). Zadbaj o swoje wyciszenie emocjonalne!
10. Bierz pod uwagę uczucia, potrzeby i opinie dziecka. Wysłuchaj go i zachęcaj do wyrażenia swojego zdania. Ucz dziecko wypracowania wspólnych rozwiązań.
11. Staraj się być konsekwentny/a.
12. Dawaj dziecku przestrzeń do opowiadania o sobie. Powitaj go z radością, kiedy wraca ze szkoły.
13. Staraj się poznać swoje dziecko w różnych sytuacjach. Rozmawiaj z nim na różne tematy.
14. Zacznij dzień od pozytywnych informacji. Doceń to co dziecko robi dobrze.
15. Staraj się zobaczyć w wyobraźni „najlepszą możliwą wersję swego dziecka”. Zobacz jego potencjał.
16. Wykorzystaj kłótnie w domu do okazji nauczenia dziecka jak można z szacunkiem wyrażać swoje zdanie i dochodzić do nowych ustaleń.
17. Pokaż jak można negocjować i rozmawiać dążąc do zrozumienia drugiej osoby (jej potrzeb, uczuć, intencji, opinii) dbając jednocześnie o siebie.
18. Pamiętaj, że zrozumienie otwiera na relację, a ocenianie zamyka. Otwieraj się na inne punkty widzenia.
19. Wyznacz bezpieczne zasady korzystania z telefonu i oczekuj ich przestrzegania.
20. Rozważ najlepsze miejsce w domu na komputer. Kieruj się znajomością dziecka i siebie.

Opracowanie: mgr Aneta Ząbczyńska PP-P Jastrzębie-Zdrój

PROGRAM NAPRAWCZY 2. Jak wychować dziecko dobrze przystosowane społecznie?
Instrukcja dla rodzica:

1. Od najmłodszych lat poznawaj swoje dziecko – jego uczucia, potrzeby, myśli.
2. Wprowadź jasne zasady i żyj według nich.
3. Rozwijaj wyższe wartości takie jak np.: uczciwość, szacunek, przyjaźń, pomaganie innym, praca nad swoim charakterem itp.
4. Uczyń szczere rozmowy z dzieckiem częścią waszej codzienności.
5. Rozmawiaj na ważne dla dziecka tematy.
6. Okazuj zainteresowanie sprawami dziecka oraz radość z kontaktu z nim.
7. Oderwij się od swoich spraw. Zauważaj na bieżąco co dzieje się z dzieckiem. Udziel mu wsparcia, kiedy tego potrzebuje.
8. Bądź konsekwentny/a – rób to co mówisz.
9. Wyznaczaj jasne granice i dbaj o ich przestrzeganie.
10. Współpracuj z drugim rodzicem w sprawach dziecka. Wypracujcie spójne zasady wychowawcze.
11. Kieruj się ustalonymi zasadami wychowawczymi. Bierz odpowiedzialność za to co robisz i w jaki sposób reagujesz jako rodzic.
12. Pozwól dziecku uczyć się obowiązkowości. Wspólnie ustalcie zakres domowych obowiązków.
13. Dostrzegaj zalety dziecka i przypominaj mu o tym co potrafi (dzięki temu zbudujesz jego wiarę w siebie).
14. Pokaż dziecku co to znaczy brać odpowiedzialność za swoje zachowanie. Miej odwagę przyznawać się do błędu i powiedzieć „przepraszam”.
15. Ustal wyraźnie jakie zasady obowiązują w waszym domu w ważnych tematach (np. środki psychoaktywne, seks, obowiązki szkolne, towarzystwo).
16. Pokaż dziecku jak pracujesz nad rozwiązaniem problemu, z którym się borykasz.
17. Rozwijaj kompetencje rodzicielskie! (czytaj, oglądaj, dyskutuj).
18. Szukaj pomocy u osób kompetentnych w sprawach wychowawczych. Zasięgnij rady wychowawcy, pedagoga, psychologa. Zwróć się po pomoc do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Zapisz się na „Szkołę dla Rodziców”.
19. Otaczaj się ludźmi, którzy mają na ciebie dobry wpływ. Aktywnie szukaj osób, które pomagają ci swoim przykładem dobrze żyć.
20. Szukaj pracy, jakiej potrzebujesz. Nie odpuszczaj. Zasługujesz na dobre życie.
21. Ucz się na błędach. Wyciągaj wnioski. Nigdy nie jest za późno na lepsze życie.
22. Uznaj swoją życiową historię i weź sprawy w swoje ręce. Pamiętaj, że to ty decydujesz jak pokierujesz swoim życiem. Szukaj przykładów życia osób w podobnej sytuacji, które osiągnęły „sukces”.

Opracowanie: mgr Aneta Ząbczyńska PPP Jastrzębie-Zdrój

———————————————————————————————————————————

MAMO, TATO SPRAWDŹ, JAK WIDZĘ

Zmysł wzroku dostarcza takiego rodzaju informacji, które nie są osiągalne za pośrednictwem innych zmysłów. Szacuje się, że ok. 80% informacji o otaczającym świecie człowiek zdobywa za pośrednictwem wzroku.

Widzenie ułatwia nawiązywanie kontaktów pomiędzy ludźmi i umożliwia porozumiewanie się bez słów.

Możliwość obserwowania wyrazu twarzy innych osób, odpowiadania uśmiechem na uśmiech ułatwia nawiązywanie i wzmacnianie przywiązania. Wzrok wykorzystywany jest również do ustalania wspólnego pola uwagi z osobą znajdującą się w pobliżu.

Wzrok pobudza do zabawy i aktywnego poznawania otoczenia. W połączeniu z ruchem umożliwia on niemowlętom nieustanne odkrywanie nowych informacji o otaczającym ich świecie.

Wzrok pobudza i ułatwia rozwój poznawczy i społeczny. Stymuluje rozwój ruchowy- wszak prowokuje małe dziecko do przemieszczania się w kierunku interesujących go rzeczy. Ułatwia też uczenie się przez naśladownictwo-pobudza dziecko do naśladowania czynności wykonywanych przez członków rodziny. Pomaga w uczeniu się odpowiednich, akceptowanych społecznie zachowań i nabywanie umiejętności w zakresie samoobsługi ( jedzenie, ubieranie się).

Wzrok jest jedynym zmysłem , który umożliwia integrowanie informacji pochodzących z innych zmysłów. Tylko wzrok i słuch pozwalają dzieciom na obserwowanie i zbieranie informacji

o ludziach, przedmiotach i zdarzeniach z większej odległości. Wzrok dostarcza ciągłych, równoczesnych, całościowych informacji o świecie, znajdującym się poza zasięgiem ręki.

Widzenie odgrywa też znaczącą rolę w rozwoju uwagi. U dzieci prawidłowo widzących bodźce wzrokowe bardziej niż wskazówki dźwiękowe, dotykowe czy węchowe determinują uważne skupianie się. Wzrokowa kontrola otoczenia dostarcza ludziom możliwość łączenia aktywnego dotyku i ruchu z doświadczeniem wzrokowym, co pozwala na celowe poznawanie otaczającego świata.

Mając na uwadze te przedstawione powyżej podstawowe informacje dotyczące znaczenia zmysłu wzroku dla rozwoju dziecka proponuję Państwu pomoc w codziennej obserwacji funkcjonowania wzrokowego dziecka.

Proste ćwiczenia możecie przeprowadzić podczas zabawy.
Do ćwiczeń wykorzystajcie ulubione zabawki dziecka ( ważne , aby były niezbyt duże,

w pierwszych miesiącach życia, w biało-czarnych kolorach, potem o intensywnej barwie).

Pamiętajcie by dać dziecku wystarczającą ilość czasu na reakcję.
Jeżeli podczas ćwiczeń zauważycie Państwo niepokojące zachowanie dziecka możecie zgłosić się do lekarza okulisty.

PAMIĘTAJCIE JEDNAK

Nie wszystkie dzieci mają jednakowe tempo rozwoju i pewne funkcje mogą pojawić się u nich nieco później. U dzieci mogą pojawić się także inne reakcje niż te, które przedstawione zostaną w ćwiczeniach. Na przykład intensywne poruszanie rączkami, nóżkami, zastyganie w bezruchu, gaworzenie, uśmiech, szerokie otwieranie oczu itp.

Poniższe wskazówki dotyczące oceny umiejętności widzenia dziecka w pierwszym roku życia zostały opracowane przez pracowników Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.

PIERWSZY MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko reaguje na światło.

Sprawdź:

Czy dziecko odwraca głowę w kierunku okna, wpatruje się w światła, jasne ściany?

Dziecko utrzymuje spojrzenie na kontrastowym przedmiocie.

Sprawdź:

Pokaż dziecku z bliskiej odległości od twarzy (20-30cm) czarno-biały przedmiot. Dziecko powinno zauważyć go i zatrzymać na nim spojrzenie przez kilka sekund.

Dziecko reaguje na twarze bliskich.

Sprawdź:

Pochylając się nad dzieckiem zobacz czy patrzy na Twoją twarz. Jeżeli nie obserwujesz takiej reakcji spróbuj podkreślić Swoją twarz na przykład przez mocniejszy makijaż i sprawdź czy teraz dziecko ją zauważy.

Dziecko porusza wzrokiem za wolno poruszającym się przedmiotem.

Sprawdź:

Umieść zabawkę na wprost oczu dziecka i powoli przesuwaj ją w prawą stronę. To samo ćwiczenie wykonaj w lewą stronę. Dziecko powinno podążać oczami za zabawką do 40-60 cm w obu kierunkach (może przy tym poruszać głową).

DRUGI / TRZECI MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko uśmiecha się w odpowiedzi na uśmiech.

Sprawdź:

Uśmiechnij się do dziecka i zobacz czy ono uśmiechnie się do Ciebie.

Dziecko zaczyna przyglądać się własnym dłoniom.

Sprawdź:

Czy dziecko bawiąc się dłońmi patrzy na nie?

Dziecko śledzi wzrokiem poruszający się przedmiot.

Sprawdź:

Unieść kolorową zabawkę na wprost oczu dziecka i poruszaj nią w różnych kierunkach (od prawej strony do lewej, od góry do dołu, po skosie i po okręgu)

Dziecko powinno podążać za nią wzrokiem.

U dziecka pojawiają się zbieżne ruchy gałek ocznych.

Sprawdź:

Pokaż zabawkę na wprost oczu dziecka w odległości około 60 cm i powoli przybliżaj ją do nasady nosa. Oczy powinny jednocześnie zbiegać się w kierunku nosa.

CZWARTY / PIĄTY MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko wyciąga ręce w kierunku przedmiotów znajdujących się w zasięgu jego rąk.

Sprawdź:

Czy dziecko widząc ulubioną zabawkę wyciąga po nią rękę i patrzy na nią?

Czy dziecko patrzy na zabawkę, gdy się nią bawi (kiedy nią potrząsa lub przekłada z ręki do ręki)?

Dziecko potrafi obserwować upadające i toczące się zabawki.

Sprawdź:

Czy po wyrzuceniu zabawki z łóżeczka dziecko spojrzy przez chwilę na podłogę próbując ją szukać?

Dziecko przenosi spojrzenie z jednego przedmiotu na drugi.

Sprawdź:

Pokaż dziecku takie same (lub podobne) zabawki, jedna z prawej, druga z lewej strony.

Porusz jedną z nich, sprawdź czy dziecko patrzy za nią. Następnie porusz drugą zabawką i zobacz czy dziecko przeniosło na nią spojrzenie. Powtórz kilkakrotnie to ćwiczenie pokazując zabawki w innych obszarach pola widzenia.

SZÓSTY / SIÓDMY MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko reaguje na obiekty pokazane w całym obszarze pola widzenia.

Sprawdź:

Pokazuj dziecku ulubioną zabawkę w różnych obszarach widzenia (z prawej, z lewej, z góry, z dołu) i obserwuj czy dziecko reaguje na nią (uśmiecha się, wyciąga ręce).

Dziecko rozpoznaje dobrze znane mu osoby. Może zauważyć zmiany w wyglądzie osób z najbliższego otoczenia.

Sprawdź:

Zmień coś w wyglądzie swojej twarzy (np. załóż ciemne okulary, czapkę, zmień fryzurę) Podejdź do dziecka nic nie mówiąc. Zaobserwuj czy reakcja dziecka na Twoją twarz jest inna niż zwykle.

ÓSMY / DWUNASTY MIESIĄC ŻYCIA

Dziecko zaczyna interesować się małymi przedmiotami (patrzy na nie i próbuje sięgać).

Sprawdź:

Połóż przed dzieckiem kilka drobnych przedmiotów( kolorowe groszki, cukierki). Sprawdź czy patrzy na nie i próbuje po nie sięgać.

Dziecko zaczyna interesować się oglądaniem książek.

Sprawdź:

Pokaz dziecku książeczkę i obserwuj czy patrzy na kolorowe obrazki.

Dziecko bawi się różnego rodzaju pojemnikami (pudełka, kubki).

Sprawdź:

Czy dziecko patrzy na to, co robi podczas otwierania, zamykania pojemników, wkładania i wyjmowania z nich drobnych przedmiotów?

Dziecko porusza się w stronę interesujących go obiektów, osób.

Sprawdź:

Czy przemieszcza się w kierunku osoby lub ulubionej zabawki, gdy ją zauważy?

mgr Zyta Szotek- tyflopedagog